21 kwietnia 2024 – Wcześniejsze ocieplenie spowodowało, że nagle zakwitły nie tylko drzewa w sadach, ale i wiele innych roślin. To sprawiło, że pszczoły rzadziej pracowały w sadach, a ostatnio wróciły do uli. Jest za zimno.
Rośliny różnych gatunków zakwitły niemal w tym samym czasie, od czereśni i jabłoni po na przykład forsycje czy lilaki – stwierdził Paweł Pączka, prezes Grupy Producentów Owoców Galster w Wierzchucicach (pow. bydgoski). – To stwarza problemy, bo owadów zapylających w sadach jest mniej.
Rzepak wygrywa konkurencję z sadami
- Mamy własną pasiekę z pszczołami miodnymi i przed kwitnieniem, razem z innymi zabiegami w sadach, wykonaliśmy koszenie roślin pod drzewami, żeby pszczoły nie wybierały np. kwiatów mniszka pospolitego – powiedział Rafał Grochowalski, sadownik z miejscowości Zduny (pow. brodnicki). – Niestety w pobliżu sadów są pola z kwitnącym rzepakiem. A w naszych sadach grusze są w pełnym kwitnieniu, jabłonie zaczynają kwitnąć.
- Nie pamiętam takiego roku, żeby rzepaki zaczęły kwitnąć tak wcześnie, w naszej okolicy od dziewiątego kwietnia – powiedział Jacek Paul, wiceprezes Pomorsko-Kujawskiego Związku Pszczelarzy. – To niedobre dla sadowników, bo pszczoły mając do wyboru kwitnący rzepak lub kwiaty w sadach, wybiorą rzepak.
Murarki i trzmiele też pracują na drzewach
- Pszczoły miodne rzeczywiście wybiorą pożytek na polach rzepaku, ale na przykład murarki zbierają pyłek i nektar kwiatów zazwyczaj do 300 m od gniazda – stwierdziła Małgorzata Kołacz, główny specjalista ds. sadownictwa i ochrony roślin z KPODR w Minikowie, która zwróciła uwagę, że wcześniej pszczoły pracowały także na drzewach owocowych.
A w wierzchucickich sadach pracują nie tylko murarki, ale i trzmiele. Pomimo tego owady nie nadążały z zapylaniem, tym bardziej, że czas kwitnienia w tym roku się skrócił.
Pszczołom jest za zimno, nie opuszczają uli
Sadownicy zwracają także uwagę, że murarki pracują również wówczas, gdy warunki atmosferyczne są mniej korzystne, jest chłodniej. Niestety ostatnie – tak duże – ochłodzenie jest niekorzystne dla wszystkich owadów zapylających.
U nas słupek rtęci pokazuje sześć stopni Celsjusza, a przy takiej temperaturze pszczoły nie opuszczają uli – stwierdził 16 kwietnia (rano) Jacek Paul, który ma rodzinną pasiekę koło Gniewkowa.
- U nas jest 7-8 stopni C – dodał Rafał Grochowalski. – Pszczoły nie latają, więc można przypuszczać, że to wpłynie na mniejsze zbiory owoców. Wieje, a niektóre badania dowodzą, że także wiatr ma wpływ na zapylanie, chociaż głównymi zapylaczami są pszczoły.
Z powodu wietrznej pogody murawa w wielu sadach pokryła się białymi płatkami należącymi głównie do czereśni. Wiśnie są w pełni kwitnienia, podobnie jak grusze i niektóre śliwy. Jabłonie najczęściej dopiero wchodzą w ten okres.
Przymrozki mogą okroić plony
Nagłe spadki temperatury budzą spory niepokój sadowników. Tym bardziej, że w najbliższych dniach możliwe jest większe ochłodzenie, w nocy mogą występować nawet przymrozki.
- Jeśli kwiaty na drzewach są już otwarte, to jakakolwiek ujemna temperatura nie jest dla nich dobra – dodał Paweł Pączka. – Przy minus dwóch stopniach straty mogą być spore, ale minus cztery stopnie Celsjusza (przez godzinę czy dwie, podczas wietrznej pogody), są zabójcze.
Sadownicy przygotowują się na walkę z ewentualnymi przymrozkami w sadach. Przygotowują się np. do ogrzewania powietrza między drzewami, stosują zabiegi powodujące zagęszczenie soków komórkowych w drzewach.
Przy tak kapryśnej pogodzie spodziewają się też większego nasilenia chorób grzybowych. To wszystko przełoży się na wyższe koszty produkcji. Na ceny owoców? Niekoniecznie, bo rynek jest rozchwiany.